– دولت ائتلافیِ آلمان که هنوز 100 روز هم نشده زمام امور را به دست گرفته به علت حمله نظامی ارتش روسیه به اوکراین با چالشی بزرگ روبرو شده است. بیانیه رسمی دولت آلمان اما نشان می‌دهد احزابی که این دولت را تشکیل می‌دهند نه تنها مسئولانه و با ثبات عمل کرده بلکه مورد حمایت مهم‌ترین احزاب اپوزیسیون در پارلمان یعنی حزب «دمکرات مسیحی» و حزب «سوسیال مسیحی» نیز که جزو محافظه‌کاران به شمار می‌روند قرار گرفته است.
– دولت آلمان به خاطر پیشینه‌ی جنگ جهانی دوم از صدور تسلیحات نظامی به مناطق جنگی خوداری می‌کند. بر همین اساس در آغاز جنگ اوکراین، آلمان حاضر به صدور تسلیحات به آن کشور نشد. اما با توجه به آنچه در چند روز اخیر در اوکراین گذشته و نیز سخنرانی‌های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که مواضع توسعه‌طالبانه و خطرناک وی را در ارتباط با اوکراین بیش از پیش مشخص می‌کرد و همچنین تهدید ضمنی وی به استفاده از سلاح اتمی، دولت آلمان را که یکی از مهم‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا به شمار می‌رود، به ارزیابی جدی و جدید از وضعیت واقعی در غرب وادار کرد تا سرانجام سیاست‌های خود را تغییر دهد.
– در جلسه فوق‌العاده ۲۷ فوریه پارلمان آلمان هم صدراعظم و هم بسیاری دیگر از سیاستمداران این کشور در سخنرانی‌های خود تاکید کردند که از خواب غفلت بیدار شده و ضمن اشاره به ضعف و کمبودهایی در سیاست‌گذاری‌های سال‌های گذشته، تاکید کردند که از پوتین «فریب» خورده و با برخی مسائل «ساده‌باورانه» برخورد کرده بودند.
حیف حیدرنژاد- یکشنبه ۲۷ فوریه ۲۰۲۲ پارلمان آلمان به دعوت اولاف شولتز صدراعظم این کشور یک اجلاس فوق العاده برگزار کرد. صدراعظم آلمان در یک بیانیه رسمی، موضع این دولت در قبال تجاوز نظامی روسیه به اوکراین را اعلام نمود که یک نقطه عطف در سیاست این کشور پس از جنگ جهانی دوم به شمار می‌رود.
سفیر اوکراین نیز به این اجلاس دعوت شده و در جایگاه مهمانان ویژه ناظر جلسه بود. وی پس از اعلام سیاست‌هایی که تمامی احزاب حاضر در پارلمان این کشور بجز حزب راستگرای «آلترناتیو برای آلمان» با آن مخالف بودند، به عنوان نماینده‌ی مردم و دولت اوکراین لحظاتی طولانی با کف زدن نمایندگان مورد پشتیبانی و همدلی قرار گرفت.
جلسه فوق‌العاده پارلمان آلمان بی‌شک یک جلسه تاریخی است و بیانیه رسمی دولت آلمان یک چرخش ۱۸۰ درجه‌ای را در سیاست آلمان نشان می‌دهد. دولت ائتلافیِ این کشور که هنوز ۱۰۰ روز هم نشده زمام امور را به دست گرفته به علت حمله نظامی ارتش روسیه به اوکراین با چالشی بزرگ روبرو شده است. بیانیه رسمی دولت آلمان اما نشان می‌دهد احزابی که این دولت را تشکیل می‌دهند نه تنها مسئولانه و با ثبات عمل کرده بلکه مورد حمایت مهم‌ترین احزاب اپوزیسیون در پارلمان یعنی حزب «دمکرات مسیحی» و حزب «سوسیال مسیحی» نیز که جزو محافظه‌کاران به شمار می‌روند قرار گرفته است.
اولاف شولتز صدراعظم آلمان حمله ارتش روسیه به اوکراین را نقض آشکار حقوق بین‌الملل و اصل حاکمیت ملی و استقلال کشور اوکراین و دولت منتخب آن کشور دانسته و این جنگ را «جنگ پوتین» نامیده است. وی تأکید کرد که قصد دارد حساب مردم روسیه را از پوتین و الیگارش‌های اطراف او جدا کند.
جدا از بیانیه صدراعظم آلمان، سخنرانی بسیاری دیگر از اعضای کابینه دولت، از جمله وزیر خارجه، وزیر تجارت و محیط زیست و سخنرانی رئیس فراکسیون «احزاب متحد» (دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی) در تائید مواضع دولت و همچنین حمایت تلویحی «حزب چپ» از آن، همسویی کم‌سابقه‌ای را در میان احزاب مختلف در پارلمان این کشور نشان می‌دهد.
همزمان در برلین نیز همراه با ده‌ها شهر دیگر در کشورهای مختلف تظاهرات مردمی علیه حمله نظامی روسیه پوتین به اوکراین برگزار شد که جمعیت آن تا نیم میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
چرخش تاریخی
دولت آلمان به خاطر پیشینه‌ی جنگ جهانی دوم از صدور تسلیحات نظامی به مناطق جنگی خوداری می‌کند. بر همین اساس در آغاز جنگ اوکراین، آلمان حاضر به صدور تسلیحات به آن کشور نشد. اما با توجه به آنچه در چند روز اخیر در اوکراین گذشته و نیز سخنرانی‌های ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه که مواضع توسعه‌طالبانه و خطرناک وی را در ارتباط با اوکراین بیش از پیش مشخص می‌کرد و همچنین تهدید ضمنی وی به استفاده از سلاح اتمی، دولت آلمان را که یکی از مهم‌ترین کشورهای اتحادیه اروپا به شمار می‌رود، به ارزیابی جدی و جدید از وضعیت واقعی در غرب وادار کرد تا سرانجام سیاست‌های خود را تغییر دهد.
صدر اعظم آلمان اعلام کرد که به اوکراین تجهیزات نظامی خواهد فرستاد، سهمیه آلمان در ناتو را برابر ۲ درصد تولید ناخالص ملی برای این سال و سال‌های بعد تامین خواهد کرد، در همکاری با فرانسه به تولید جنگنده‌های جدید اقدام خواهد کرد، ناوگان پهپادی را تقویت و آنها را به تسلیحات مرگبار مجهز خواهد نمود، به تقویت زیرساخت‌های ارتش و دفاع ملی اقدام کرده و ۱۰۰ میلیارد یورو به این منظور اختصاص داده خواهد شد. این تغییر سیاست، به ویژه با توجه به حضور حزب سبزها در دولت این کشور که خود را «پاسیفیست» و ضدجنگ می‌دانند، یک چرخش تاریخی و ۱۸۰ درجه‌ای در سیاست دفاعی و نظامی این کشور محسوب می‌شود.
تاکید صدراعظم آلمان در سخنرانی‌اش بر این بود که آلمان و اتحادیه اروپا باید به نقطه‌ای برسند که بتوانند روی پای خود از خویش دفاع کنند. اشاره‌ی وی به این نکته مهم است که باید از اتکا به ایالات متحده آمریکا برای تامین مالی و نظامی خود فاصله گرفته و از این نظر هر چه بیشتر مستقل و خودکفا شوند.
اولاف شولتز صدر اعظم آلمان همچنین اعلام کرد دولت او زیرساخت‌های دفاع سایبری را تقویت خواهد کرد، وابستگی آلمان به تامین انرژی از روسیه را قطع خواهد نمود و بجای آن به دنبال یافتن منابع جایگزین را خواهد بود و همزمان به تقویت بیشتر زیرساخت‌های تولید انرژی سبز اقدام خواهد کرد به نحوی که هرچه سریع‌تر بتواند بجای منابع انرژی فسیلی استفاده شود. در همین ارتباط وزیر تجارت و محیط زیست نیز تامین انرژی برای این کشور را از این به بعد «یک موضوع امنیت ملی» اعلام کرد.
در جلسه فوق‌العاده ۲۷ فوریه پارلمان آلمان هم صدراعظم و هم بسیاری دیگر از سیاستمداران این کشور در سخنرانی‌های خود تاکید کردند که از خواب غفلت بیدار شده و ضمن اشاره به ضعف و کمبودهایی در سیاست‌گذاری‌های سال‌های گذشته، تاکید کردند که از پوتین «فریب» خورده و با برخی مسائل «ساده‌باورانه» برخورد کرده بودند.
پیامدهای سیاست جدید
تغییر سیاست‌های آلمان پیامدهای کوتاه و بلندمدت خواهد داشت. در عرصه داخلی انتظار می‌رود قیمت سوخت و انرژی بالا رفته و چه بسا این کشور برای مدتی با کمبود گاز مواجه شود. گرانی قیمت سوخت، هم سرمایه‌داران و صاحبان صنایع و شرکت‌های بزرگ و هم مردم عادی را زیر فشار قرار خواهد داد. تنش‌های ناشی از این موضوع می‌تواند گرانی و افزایش قیمت و یا نارضایتی‌های اجتماعی را به دنبال بیاورد. به همین علت دولت آلمان تلاش می‌کند با قبول تامین بخشی از این هزینه‌ها، از فشارهای تازه و پیامدهای آن بکاهد. همچنین دولت آلمان ناچار خواهد شد از سیاست «بدهی و استقراض صفر» فاصله گرفته و پس از سال‌ها از بانک مرکزی قرض بگیرد.
تغییر سیاست دولت آلمان می‌تواند هم در کوتاه‌مدت و هم در میان‌مدت اولویت‌های دولت تازه به قدرت رسیده را تغییر دهد. موضوعی که جزئیات آن در روزها و هفته‌های آینده بیشتر روشن خواهد شد.
در عرصه سیاست خارجی نیز پیمان نظامی و همکاری با ناتو هرچه بیشتر تقویت خواهد شد. با جنگ اوکراین کشورهای دیگر نیز می‌خواهند به این پیمان بپیوندند تا از کیفیت بازدارنده و حمایتی آن در برابر دولت‌های سلطه‌جو برخوردار شوند.
همچنین انتظار می‌رود به دلیل آنکه همه کشورهای اتحادیه اروپا امنیت خود را از سوی روسیه و دولت پوتین مورد تهدید می‌بینند، اختلافات خود را برای مدتی کنار گذشته و چنانکه در چند روز گذشته نشان دادند، سریع‌تر بر روی موضوعات مورد اختلاف به توافق رسیده و اتحاد بین این کشورها تقویت شود.
از آنجا که نیروها و احزاب راست افراطی در کشورهای اتحادیه اروپا از پوتین حمایت می‌کنند، انتظار می‌رود که کشورهای اتحادیه اروپا سیاست‌های هماهنگ‌تری برای مقابله با این نیروها اتخاذ کرده تا مانع از آن شوند که پوتین بخواهد با کمک به این نیروها اوضاع سیاسی کشورهای اتحادیه اروپا را ناآرام کند.
تحریم‌های گسترده مالی، بانکی، تجاری، اقتصادی و سیاسی علیه دولت روسیه و تصمیم آلمان برای قطع وابستگی تامین انرژی از روسیه، باعث خواهد شد که رابطه آلمان با این کشور، حداقل تا زمانی که پوتین و یک دولت غیردمکراتیک بر سر کار است، دیگر مانند گذشته نباشد. این یعنی آلمان از یک بازار بزرگ صادراتی محروم خواهد شد. همه اینها بر روی روابط سیاسی، دیپلماتیک، تجاری، اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی هر دو کشور تاثیر عمیق خواهد گذاشت. امری که با مرور زمان ابعاد آن هرچه بیشتر روشن خواهد شد.
بیداری از خواب غفلت
اما اگر واقعا سیاستمدران آلمان به دلیل تجربه با پوتین از خواب غفلت بیدار شده باشند، بهتر متوجه می‌شوند که در قبال جمهوری اسلامی و رهبری آن نیز باید ساده‌انگاری را کنار بگذارند. در این حالت شاید بهتر بفهمند که جمهوری اسلامی چه در مورد مسائل مربوط به مذاکرات هسته‌ای یا دیگر موضوعات به دنبال بازی با آنهاست. اگر آنها به چنین درکی برسند، شاید به سیاست مماشات و امتیاز دادن به جمهوری اسلامی پایان داده و موضع قاطع‌تری در قبال این رژیم و تهدیدهایش بگیرند. آنهم در حالی که روسیه یک طرف مذاکره در وین است و در عمل از سوی جمهوری اسلامی صحبت کرده و پیشنهاد می‌دهد!
همچنین انتظار می‌رود که اتحادیه اروپا در هماهنگی با ایالات متحده و دیگر متحدین غربی، مانند کانادا و استرالیا، مواضع خود را در قبال چین مورد بررسی و بازنگری قرار دهد و وابستگی اقتصادی در تامین برخی از کالاها را از این کشور قطع کرده و در مورد مسائل یا اختلافات سیاسی با چین هوشمندانه‌تر رفتار کنند.
آینده مبهم و نظم نوین جهانی
با اینهمه معلوم نیست تحولات مربوط به جنگ اوکراین، شرایط داخلی روسیه و آینده پوتین چه سمت و سویی پیدا خواهد کرد و با چه سرعت و در چه بازه زمانی تکلیف آنها روشن می‌شود. سرعت و شدت تحولات در هر یک از موضوعات بالا می‌تواند در اجرای آن سیاست‌ها هم در آلمان و هم در اتحادیه اروپا تاثیر مستقیم داشته باشد. اگرچه ترسیم تابلوی وضعیت آینده اروپا، اتحادیه اروپا، روسیه و ناتو سخت و در شرایط فعلی ناممکن است، اما یک موضوع مشخص است: جهان بعد از تجاوز نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ وارد دوره جدیدی شده است. سیر تحولات هرچه باشد، دیگر وضعیت به عقب بر نمی‌گردد. جهان با شکل گرفتن یک نظم نوین درگیر شده که پیامدهای کوتاه و میان‌مدت آن به سرعت بر زندگی روزانه‌ی مردم تاثیر خواهد گذاشت.
*****
این نوشته را با احترام به مردم اوکراین به خاطر مقاومت جانانه‌شان در مقابل دولت و ارتش متجاوز روسیه پوتین به پایان می‌رسانم. نتیجه این جنگ هرچه باشد اتحاد و همبستگی مردم این کشور در برابر تجاوز نظامی پوتین و پایداری ولودیمیر زِلینسکی رئیس جمهور اوکراین بر عهدی که با مردم این کشور بسته، شایسته احترام و افتخار است.
منبع: کیهان لندن
حقیقت مانا
دیدگاه‌ها بسته شده‌اند.