پاسخی به حسن اعتمادی شهرام همایونی

آقای دکتر نوری علا مطلبی را تحت عنوان « نامه ای به يک همکار سابق!» برای آقای حسن اعتمادی نوشته اند و آقای حسن اعتمادی نیز در پاسخ ایشان مطلبی منتشر کرده اند که من نیز بعنوان «شخص سوم»، پس از خواندن هر دوی مطالب، نکاتی بنظرم رسید که مایلم بعرض هر دوی این بزرگواران و البته خوانندگان محترم برسانم.

از خلال نوشته آقای اعتمادی اینگونه بنظر میرسد که ایشان دراین نوشته خود، دستکم چهار ادعا و اتهام را متوجه آقای نوری علا میکنند.

– خودشیفتگی

– تنها شدن آقای نوری علا

– مخالفت  آقای نوری علا  با چیزی که ایشان «وحدت» مینامندش

– و اینکه آقای نوری علا سابقه طولانی ای در خصوص ترور شخصیت یاران فرهنگی و سیاسی خود دارد

متاسفانه باید بگویم که هر سه ادعای آقای حسن اعتمادی را، آنهم  در بهترین حالت، باید شخصی و چه بسا از سر عصبانیت  تلقی کرد. در ادامه توضیح میدهم که چرا اینگونه فکر میکنم.

برای سست بودن این ادعا ها و اتهامات، بنظر میرسد که یکبار دیگر باید که بخشی از گذشته نه چندان دور را برای بعضی از دوستان، از جمله و بخصوص خود جناب حسن اعتمادی که حتما هم نیت خوبی دارند، تکرار کرد و یادآوری نمود.

در خصوصوص اتهام و ناسزای « خودشیفتگی» به آقای دکتر اسماعیل نوری علا تجربه شخصی من چیز دیگری غیر از ادعای آقای اعتمادی میگوید.

با شناخت 14 و یا 15 ساله ای که من از آقای نوری علا دارم، وظیفه خودمیدانم که به این نکته شهادت بدهم که  در زمانی که بسیاری از اعضای اپوزیسیون، و براستی وابستگان به گروه ها ( وابسته را مثبت نمیدانم) و احزاب، با خشک مغزی، تعصب واستبداد مثال زدنی، بر تخت عاج نشسته و تبختر قسمت میکردند و سانسور و حذف دیگران را بر خود واجب شرعی  و حلال تر از شیر مادر میشمردند ( و بعظا هنوز هم میشمارند) ، آقای دکتر نوری علا، سخاوتمندانه و با روش و منشی دمکراتیک، سایت تحت مدیریت خودشان را محل انتشار سخنان و صدا های گوناگون، حتی مخالفان خودشان قرار داده و همچنان میدهند.

این در حالی است که فراهم آوردن فرصت ابراز نظر برای نظرات « غیر خودی»،  و پاسخگویی به نظرات و انتقادات دیگران از خود، در کمتر گروهی به این خوبی بنمایش گذاشته شده است. نگاه کنید به سایت سکولاریسم نو، جنبش سکولار دمکراسی، پویشگران، مهستان سکولار دمکراسی و…، و مقایسه کنید با رفتار دیگر مدعیان دمکراسی و آزادی بیان.

همچنین مایلم که این نکته را نیز یاد آور بشوم که ، زمانی که دکتر اسماعیل نوری علا،  بحث سکولاریسم را بصورت جدی پیگیر شدند، بسیاری از عزیزان یا واژه سکولاریسم را اصلا نمیشناختند، یا درک صحیحی از آن نداشتند،  ویا رندانه  «چاره» کار را در سنگ اندازی و بدتر از آن، جعل مفاهیم و جنگ با مفهوم سکولاریسم را دیدند. گربه رقصانی و جعل کردنهای اسلامستهایی نظیر گنجی و نبوی و حاج فرج الله دباغ (سروش) و امثال اینها تنها مشتی بود از این خروار.

در نهایت مدال  از میدان بدر نرفتن و کمر همت بستن به ترویج و به جا انداختن مفهوم مهم  سکولار دمکراسی را هم باید که به  کارنامه دکتر نوری علا ضمیمه نمود. بیش از 500 مقاله دکتر اسماعیل نوری علا تحت عنوان جمعه گردی ها شاهد همین مدعاست و خدای را سپاس که منکرین این قضیه، البته اگر انگیزه کافی  و خرده انصافی در بساطشان یافت شود، میتوانند بروند و به این مقالات مراجعه کنند، تاریخ مقاله را بخوانند و ببینند که دکتر اسماعیل نوری علا کی چه گفته و خودشان در آنزمان کجا بودند و چه میکردند و چه اثری از خودشان بجا گذاشته اند.

از تاثیر و فایده این نکته آخری که ذکر کردم  همین بس که مفهوم سکولار دمکراسی آنچنان قوام گرفته که  امروز اکثر ایرانیانی که بخواهند حرفشان محلی از اعراب داشته باشد، و وجودشان بحساب بیاید، همین واژه و مفهوم را دستمایه مطالب خودشان میکنند تا جاذبه آنرا بیشتر کنند.

بکار گیری همین دو واژه سکولاریسم و دمکراسی از جانب آقای اعتمادی در برنامه هایشان، موید همین استدلال است، که نشان میدهد که (خوشبختانه) امروز بجایی رسیده ایم که حتی نمیشود بدون وامگرفتن و استفاده از واژه سکولاردمکراسی سخنی گفت که جذابیتی داشته باشد. البته خود این نکته هم بخشی از طنز تلخ و شیرین این داستان است.

متاسفانه جناب اعتمادی در نوشته خودشان که جمعا از 24 خط فراتر نمیرود، بطرزغریب و البته نامطلوبی موفق شده اند که دستکم از 19 ناسزا استفاده کنند. برخی از آنها از این قرار است:

بیماری خودشیفتگی، خودمرکزبینی، فرقه گرائی، ناتوانی محفل سیاسی، “حزب” تان، ناکامی سیاسی، فرافکنی، پرخاشگری، تخریب، تحریف، حذف، حد اقلی از وجدان واخلاق و پرنسیب، قلم پرخاشگر، هتاک، دروغگو، تقبیح کننده وحدت طلبی، ترور شخصیت، سوء سابقه، ناراستی،  نمیتواند که بخشی از یک نوشته متین باشد.

از ناروا گفتن ها بگذریم و برگردیم به آن چهار ادعای که جناب حسن اعتمادی در نوشته خود مطرح میکند یعنی:

– خودشیفتگی آقای نوری علا

– تنها شدن آقای نوری علا

– مخالف  آقای نوری علا  با اتحاد

– آقای نوری علا سابقه طولانی ای در خصوص ترور شخصیت یاران فرهنگی و سیاسی خود دارد

درخصوص وارد کردن اتهام خودشیفتگی به آقای نوری علا، تنها به تجربه شخصی خودم اکتفا میکنم و دیگران را نیز تشویق  میکنم که خودشان وجدان خودشان را بکار گیرند و در این خصوص قضاوت خودشان را بکنند.

تجربه شخصی خود من در خلال این 14 /15 سالی که دکتر نوری علا را میشناسم از رفتار و نوشته ها و نظریات ایشان  چیزی نیست بجز اینکه ایشان متفکری چیره دست اند که رفتاری و کرداری بغایت دمکراتیک و منطقی و مدرن و بدور از تعارفات مخرب  دارند. امری که بعضا بخاطر  برخی از ضد ارزشهایی نظیر چشم و هم چشمی و منیت و ریا و از این قبیل که در نزد برخی از گروه ها و افراد  جامعه ما دیده میشود و با  ذهنیت پویا و مدرن هم در تقابل است و منافات دارد، میانه چندان خوبی ندارند، که از دید راقم خود همین نکته  مسبب بسیاری از حملات به ایشان بوده است.

حال شاید خواننده محترم، بعد از خواندن نظرراقم  در خصوص شخصیت دکتر نوری علا از من بپرسد که آیا از دید من ایشان اشتباهی ندارند؟پاسخ  چنین پرسشی آسان است که ایشان هم نظیر همه انسانها فانی و خاکی،  یقینا ایراداتی دارند و من هم یقینا ، حالا درست یا غلط، با بعضی از سخنان ایشان موافق نیستم، اما تا آنجایی که بخاطر دارم، چند مورد که اختلاف نظرم را با ایشان مطرح کرده ام، این استدلال ایشان بوده که مرا مجاب کرده و نه برعکس. از اعتراف به این نکته نیز نه تنها ابایی ندارم؛ بلکه امروز را بهترین زمان و فرصت  برای بیان این واقعیت میدانم تا تشکری هم کرده باشم برای هر آنچه که تاکنون  از ایشان آموخته ام.

در خصوص ادعای «تنها» شدن آقای دکتر نوری علا نیز، از آنجا که آقای حسن اعتمادی تا قبل از استعفا سخنی از تنها  شدن دکتر اسماعیل نوری علا برزبان نرانده اند، من و دیگران نیز حق داریم که ادعای « تنها» شدن آقای نوری علا از جانب آقای حسن اعتمادی را مربوط به بعد از استعفای آقای اعتمادی بدانیم و متعاقبا این نتیجه را بگیریم که  آقای اعتمادی تصور میکنند که بعد از جدا شدن ایشان از حزب سکولار دمکراسی ایرانیان و مهستان، آقای نوری علا هم دچار « تنهایی» شده اند.

گناه چنین تصور و ادعایی، البته اگر استتناج راقم درست باشد، اگر بر گردن خطای قلمی نباشد، لاجرم باید آنرا بر گردن برآورد اشتباه آقای حسن اعتمادی از جایگاه و موقعیت خودش، و وزن آقای  دکتر نوری علا دانست.

نکته دیگر در خصوص این « تکه انداختن» و معرفی آن بمثابه یک نقص ویا یک اتهام نیز نه پایه ای در حقیقت دارد، نه در خرد و نه  اخلاقییست. امیدوارم که آقای اعتمادی با من هم عقیده باشند که منشاء حقانیت  را نه در تعداد «نفرات»، بلکه  در قوام استدلال و پیروی از اخلاقیات جویا شد. غیر از این باشد، ناچاریم که هم گالیله و هم کپرنیک و… هم شاپور بختیار خودمان را در زمره متهمان و خطاکاران درجه یک بحساب بیاوریم. یادآوری میکنم که اتفاقا اتهام این آخرین « تنها» ترین ایرانی، این بود که تن به هوچیگر، فریبکار و جنایتکاری بنام خمینی و « همه با هم » اش نداد و صریحا و از موضع خرد و عقلانیت اعلام کرد که «جمهوری اسلامی پدیده ایست نامفهوم و مجهول، که  اصولش بر کسی معلوم نیست، و لذا من یکی پشت سر این شعار و مخترعینش براه نخواهم افتاد و برایشان عربده نخواهم کشید» ( نقل بمضمون). اکثر ما هم تنهایی بختیار را دیدیم و هم حقانیتش را و امروز دیگر برای قضاوت درستی عملکرد «تنها» یانی نظیر شاپور بختیار نیز نمیتوانیم گناه را بر گردن بی تجربگی  خودمان بیاندازیم که تاریخ در پیش چشم ماست.

نکته دیگر اینکه جناب اعتمادی در نوشته خودش به هر مطلبی اشاره کرده باشد، اشاره ای به دلیل اصلی ای که آقای نوری علا  نوشته «نامه ای به يک همکار سابق!» را منتشر کرده اند نکرده است. براستی جا ندارد که بپرسیم که چرا؟

از دید راقم آقای اعتمادی بجای سخت کردن و غامض کردن موضوع، میتوانست  براحتی و در خلال چند خط توضیح بدهد که چرا در دقیقه  برنامه  خود، با لحنی پرخاشجویانه و احساساتی میگوید: « همه باهم خمینی را امثال شماها درست کردید و… اگر بخواهید این وضعیت را ادامه بدهید، من بنوبه خودم ناگزیرم که خیلی حرفهای دیگر را بزنم».

بعنوان یک فعال سیاسی و دلسوز وطن که بسیاری از این «دعوا» های دشمن شاد کن را دیده ام، بسیار مایل بودم که بدانم که  آیا آقای اعتمادی  و دوستانشان، فقط با همان یکبار « همه باهم» خمینی مشکل دارند و آن را قبیح میشمارند، یا اینکه این عزیزان میتوانند بصورتی مستدل و منطقی ساختار، بافت و اهداف آن «همه باهم» را توضیح داده، چهارچوبها و راه کارهایی هم جهت  جلوگیری از تکرار آن افتضاح «همه باهم» 57 را نیز ارائه دهند تا شاید راه یک اتحاد سالم و واقعی هموارتر بشود.

تا اینجای کار را اگر آمدند، یقینا میزان و کیفیت استدلال خودشان را نشان داده اند، بخش بعدی اش میماند به اینکه این عزیزان  بیایند و  توضیح بدهند که اصولا چگونه میشود چهارچوبهای یک اتحاد عقلانی و سالم، دمکراتیک و مدرن را رعایت کرد، و همزمان طرح «همه با مسعود و مریم رجوی» و «همه با ابوالحسن بنی صدر» و امثال اینها را نیزارائه داد؟

حالا زیاد وارد این قضیه نمیشوم که تا چه حد نیت و قدرت استنتاج و تعقل و میزان تجربه سیاسی هر کسی که ادعا کند که این دو، یعنی باند مسعود و مریم رجوی و آقای ابوالحسن بنی صدر قادر اند و پتنسیالش را دارند، و یا اصولا تمایلی به «اتحاد» با هم نشان داده اند، بطور اتوماتیک وار بزیر سوال میرود، سهل است که این عزیزان بیایند و ادعای بزرگتری بر ادعا های قبلی اضافه کرده، مدعی بشوند که  نتنها این دو، با آن سوابق عقیدتی و همچنین خانوادگی که همه ما میدانم، همدیگر را میتوانند تحمل کنند، بلکه حتی مایل اند و نشان هم داده اند که قادراند که  درکنار یکدیگر بنشینند و با هم  کار گروهی هم بکنند، بدون اینکه زیرآب یکدیگر را بزنند، همدیگر را ترور بکنند، جا خالی بدهند و فرار کنند و یا با بیگانه تبانی کرده و اسرار و اسناد مهم را به بیگانه بفروشند، دست و پای «متحدین» را در پوست گردو بگذارند و داستانهایی که تا امروز شاهدش بوده ایم.

باز هم تا اینجای کار را اگر جناب اعتمادی و یارانشان، البته اگر واقعا مدافع چنین تئوری باشند، توضیح دادند، میماند این قسمت اش که در این میان چگونه آزاد یخواهان سکولار دمکرات، که هم به آزادی و هم به سکولاریسم اعتقاد دارند و ایرانی فارغ از فرقه گرایی و بدون لچک اجباری و پیشوند و پسوند اسلامی و… میخواهند، میتوانند با افرادی نظیر خانم مریم رجوی، و آقای بنی صدر « متحد» بشوند.

صمیمانه از جناب اعتمادی تقاضا میکنم که لزوم یک چنین اتحادی را برای ایرانیان توضیح  داده، فوایدش و البته قواعدش را هم توضیح دهند، تا پلاتفرمی داشته باشیم که بشود روی کم و کیف و چند و چون اش بحث کرد، چانه زد و چه بسا به نتیجه ای هم رسید.

مجددا و برای جمع بندی این نوشته باید از جناب اعتمادی پرسید که این «همه باهم» شروع، میانه و انتهایش کجاست و قرار است حول کدام ضوابط و قواعد و قوانینی شکل بگیرد؟

با عرض احترام به جناب دکتر نوری علا و آقای حسن اعتمادی و با این امید که هیچکدام از این عزیزان سخنان من را شخصی قلمداد نکنند.

شهرام فریدونی

اسلو

‏2019‏/09‏/01

لینکهای مربوطه

https://news.gooya.com/2019/08/post-29607.php

https://news.gooya.com/2019/09/post-29658.php