…
گذشته من در من حضور دارد، بیدار است و حرکت او را در رگ‌هایم احساس می‌کنم.
تنها گذشته من نیست و گرنه گذشته بود، حتی آینده من است…/ شاهرخ مسکوب
خانم‌ها و آقایان محترم، خواهران و برادران عزیز، دوستان دانشور و فرهنگ‌ورز، سلام بر شما
این مطلب به ترانه‌ای اشاره دارد که کولی‌ها از عمق جان می‌خوانند و با همه سادگی بسیار زیباست. زیبا و حزین.
چه بسا برای بسیاری از ما آشنا باشد بی‌آنکه نامش را بدانیم. موضوع و مضمون آن پاره گمشده آدمی، عشق است که عسل پوشان سرکه‌فروش، به بی‌دردانِ بی‌غم‌شاد، نسبت می‌دهند و با تنره‌طلبی به آن اخم می‌کنند.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
نخستین‌بار ترانه زیبا و حزین «آمور میو»[آمو – می‌یّو] Amor mio را در «سانتا کلارا»ی کوبا شنیدم. به آن شهر رفته بودم تا آرامگاه چه‌گوارا را ببینم یا بهتر بگویم، بنای یادبودی که تصویری از او و ۲۹ نفر از یاران اوست که سال ۱۹۶۷ میلادی در بولیوی جان باختند. پس از کشف محل دفن چه‌گوارا در بولیوی، بقایای وی نبش قبر و به کوبا – شهر سانتا کلارا – منتقل شده بود.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
در خیایان نزدیک به آرامگاه چه‌گوارا، چند خواننده سالخورده کوبایی که یکی از آنها خیلی پیر بود و به جایی دوردست می‌نگریست، دسته‌جمعی و با هم، آن ترانه را می‌خواندند.
برف روزگار بر سر و صورت‌شان نشسته بود.
از کسانی‌که آنها را دُوره کرده و با شور و شوق، بخش‌هایی از ترانه «آمور میو» را تکرار می‌کردند، شنیدم که آن خوانندگان کُهن‌سال، شبیه کولی‌ها و گروه موسیقی «جیپسی کینگز» Gipsy Kings می‌خوانند. جیپسی کینگز به معنای پادشاهان کولی، یک گروه موسیقی است که با سبک منحصربه‌فرد خود در جهان شناخته شده‌است.
…
جمعیت سراپا گوش بودند و هر بار می‌خواستند ترانه از نو خوانده شود. بلند بلند داد می‌زدند:
repita, Por favor (لطفاً تکرار کنید) به قول ما، دوباره دوباره…
نَفَس برای آن هنرمندان پیر و با وقار نمانده بود اما می‌خواندند. من آنقدر مجذوب شدم که از خیر موزه که همان نزدیکی بود گذشتم. چهار زانو نشستم روی زمین و از این و آن خواستم مضمون ترانه را برایم تعریف کنند.
…
خلاصهِ آنچه آنروز، و بعداً از دیگران شنیدم این بود که شعر ترانه، ساده و بی تکلف است. مثل خود کولی‌ها. متن آن همانند همه اشعار این چنین در گوشه و کنار جهان، صحبت از عشق و هجران می‌کند. عاشقی به معشوقش که گویا از او جدا شده، می‌گوید ای عشق من، لحظه‌شماری می‌کنم تا دوباره تو را ببینم، و هی همین را تکرار می‌کند منتها از سر صدق و سوز دل، و شیله پیله‌ای هم در کارش نیست. حتی می‌داند که دیگر آن دوست را نخواهد داد اما دست از طلب برنمی‌دارد و در اشتیاق این است که یار به دیار برگردد.
مرا ترک نکن ای دوست، نرو، بمان. برگرد پیش من.
معشوقش پاسخ می‌دهد اگرچه نمی‌خواهم تو را از دست بدهم اما برنخواهم گشت. عاشق دوباره با تمام وجود صدایش می‌زند. عشق من برگرد. نرو، بمان. نمی‌خواهم چیزی را دوباره به یاد بیاورم… لحظه‌شماری می‌کنم تا دوباره تو را ببینم.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
بعدها با پُرس‌و‌جو از اهل موسیقی، متوجه شدم ترانه آمور میو Amor mio برداشتی آزاد از فضای موسیقی فلامنکو Flamenco است، سبکی از آواز، موسیقی و رقص اسپانیایی که تحت تأثیر سبک‌ها و فرهنگ‌های مختلف به شکل امروزی درآمده‌است. فلامنکو، بیشترین تأثیر خود را از کولی‌های اسپانیا گرفته و در شکل‌گیری و تکامل آن موسیقی موروها Moro و مسلمانان شمال آفریقا، و حتی موسیقی عربی و موسیقی لاتین تاثیر داشته‌است.
موروها به مسلمانان اسپانیا گفته می‌شد که نژادی عربی-اسپانیایی-بَربَری داشتند و امروزه بیشتر در شمال غرب آفریقا زندگی می‌کنند. آنها پس از حمله به شبه‌جزیره ایبری در سدهٔ هشتم میلادی و به‌دنبال ایجاد خلافت‌های امویان و مرابطان، در اندلس، در شهرهایی همچون کوردوبا، تولدو، گرانادا و سِبیّا Sevilla ایفای نقش نمودند. اینکه خاستگاه این نوع موسیقی، همچنین رقص فلامنکو، آواز فلامنکو و گیتار فلامنکو ایالت اندلس بوده که زمانی موروها و مسلمانان شمال آفریقا در آنجا برو و بیا داشتند، قابل تأمل است.
برگردیم به ترانه Amor mio
خواننده اصلی ترانه مزبور «نیکلاس ری» Nicolas Reyes ونوازنده آن «تونینو بالیاردو»، هر دو اسپانیایی و کولی هستند. بسیاری از ملودی‌های ساخته شده توسط گروه موسیقی جیپسی کینگز، دارای شهرت جهانی است و گروه‌های بسیاری در سراسر جهان از آنها الگو برداری می‌کنند.
عشق من، ای دوست، من لحظه‌ها را خواهم شمرد تا اینکه تو را ببینم.
Amor Mio
Amor mio
amor mio por favor
tu no te vas
Yo cuentare a las horas
que la ya veo
Amor mio
amor mio por favor
tu no te vas
Yo cuentare a las horas
que la ya veo
Vuelve
no volvere no volvere no volvere
No quiere recordar no quiere recordar
Vuelve
no volvere no volvere no volvere
No quiere recordar no quiere recordar
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
No Volvere
My love
my love please
don’t go away
i will count the hours
until i see her
my love
my love please
don’t go away
i will count the hours
until i see her
Come back
i will not return i will not return…
i don’t want to remember, i don’t want to remember
Come back
i will not return i will not return…
i don’t want to remember, i don’t want to remember
my love please
don’t go away
i will count the hours
until i see her
my love
my love please
don’t go away
i will count the hours
until i see her
Come back
i will not return i will not return…
i don’t want to remember, i don’t want to remember
Come back
i will not return i will not return…
i don’t want to remember, i don’t want to remember
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
جبسی كينک (ملوك الغجر)
حبی، من فضلک حبی لا ترحل، لا تذهب بعیدا،
حبی، من فضلک حبی لا ترحل، لا تذهب بعیدا،
انا انتظر هنا الساعات، لوحدی انا اراک،
عدُ، اما لن اعود و لن یعود،
انا لا ارید ان اتذکر، انا لا ارید ان اتذکر،
عدُ، اما لن اعود و لن یعود،
انا لا ارید ان اتذکر، انا لا ارید ان اتذکر،
عدُ، اما لن اعود و لن یعود،
انا لا ارید ان اتذکر، انا لا ارید ان اتذکر،
عدُ، اما لن اعود و لن یعود،
انا لا ارید ان اتذکر، انا لا ارید ان اتذکر،
ما هذا؟ ما هذا ما هذا، ما هو هذا…
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
به زبان کردی – ناگه‌ر یمه‌وه (گیپسی کینگ)
خوشه‌ویسته‌کم، تکا ده‌کم مه‌رو، کاتژ میره‌کان ده ژمیرم هه‌تا، ئه‌و ده‌بینم.
خوشه‌ویسته‌کم، تکا ده‌کم مه‌رو، کاتژ میره‌کان ده ژمیرم هه‌تا، ئه‌و ده‌بینم.
بگه ریوه، ناگه‌ر یمه‌وه ناگه‌ر یمه‌وه ناگه‌ر یمه‌وه
نا یه‌ویت بیته‌وه یادی، بگه ریوه، ناگه‌ر یمه‌وه ناگه‌ر یمه‌وه ناگه‌ر یمه‌وه
نا یه‌ویت بیته‌وه یادی، ناگه‌ر یمه‌وه… نا یه‌ویت بیته‌وه یادی، نا یه‌ویت بیته‌وه یادی…
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
…
کجاست عشق که رویاروی مرگ بایستد؟ کجاست عشق که سرود زندگی سر کند؟ ــ
از «مرثیه در سوگ گوزن…»، سروده اسماعیل وفا یغمائی است.
سایت حقیقت مانا
