۲۵ اردیبهشت ۱۳۹۸
عادل عطار
رسانه‌های آمریکایی از بروز مشکلاتی بین دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و جان بولتون، مشاور عالی امنیت ملی او خبر می‌دهند. به گزارش آنها، بولتون به خاطر پیگیری سرسختانه سیاست «رژیم‌چینج» (تغییر رژیم) علیه ایران با رئیس‌جمهوری آمریکا مشکل پیدا کرده است. روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» به نقل از یک مقام آمریکایی می‌نویسد که هدف کارزار تحریم‌هایی که از یک‌سال پیش آغاز شده، «برای کشاندن ایران به درگیری مسلحانه با ایالات متحده بود». یک شبکه خبری دیگری هم می‌گوید که تهران بر اختلاف بولتون و ترامپ حساب باز کرده است.
آیا بولتون از کاخ سفید خواهد رفت؟
کرت میلز، خبرنگار «نشنال اینترنست» سه‌شنبه ۱۴ مه/ ۲۴ اردیبهشت در یادداشتی نوشت [۱]:
«دو منبع به من گفتند که مشاور ملی غیرقابل کنترل پرزیدنت دونالد ترامپ در حال خارج‌شدن از کاخ سفید است و در پروازِ تلاش‌هایش برای رژیم‌چینج در ایران و کره شمالی و ونزوئلا بیش از حد به خورشید نزدیک شده. یک مقام ارشد دولتی سابق به من گفت: “می‌شنوم که ترامپ به دنبال اخراج اوست”.»
جان بولتون چندی پیش از افزایش خطر جمهوری اسلامی بر اساس «اسناد تازه» و اعزام نیروهای جدید به منطقه برای مقابله با «تهدید» ایران خبر داد. این اسناد که ظاهراً شامل عکس و شنود بودند، از انتقال موشک‌های بالستیک ایران حکایت داشتند. با این حال تهران تکذیب کرد و آن را جنگ روانی خواند و آمریکا نیز مدارک خود را ارائه نداد.
کمی بعد نیویورک‌تایمز گزارش داد که بولتون دستور بازبینی طرح نظامی مقابله آمریکا با تهدید ایران را بر پایه همان اسناد صادر، و پنتاگون بر اساس آن طرحی تهیه کرده است که سخت‌گیرانه‌ترین گزینه آن، در صورت لزوم، به اعزام ۱۲۰ هزار سرباز به خاورمیانه خواهد انجامید.
ترامپ این گزارش را تکذیب کرد درحالی‌که نیویورک‌تایمز نوشته شده بود شاید اصلاً به او هنوز خبر به‌روزرسانی طرح مقابله با ایران را نداده باشند. ترامپ همین چند ماه پیش وعده خروج سربازان آمریکایی از سوریه و افغانستان را داد و در کارزارهای انتخاباتی از حمله به عراق انتقاد کرد.
سه‌شنبه نیز وزارت خارجه ایالات متحده به هدایت مایک پومپئو، رئیس سابق سیا دستور تخلیه بخش‌هایی از سفارت آمریکا در بغداد را برای افزایش امنیت در برابر «تهدید» ایران و نیروهای تحت حمایتش داد.
تهدید اغراق‌شده
اما همگی با ارزیابی آمریکا از «تهدید» ایران موافق نیستند. کریس گیکا، ژنرال ارشد بریتانیایی دوشنبه ۱۳ مه / ۲۳ اردیبهشت در پنتاگون در برابر خبرنگاران گفت که او هیچ افزایش تهدید و خطری از جانب ایران یا شبه‌نظامیان تحت حمایتش در عراق و سوریه مشاهده نکرده است:
«ما به خوبی از حضور آنها آگاهیم و آنها و بسیاری دیگر را تحت نظارت داریم. تهدید بیشتری از جانب نیروهای تحت حمایت ایران در کار نیست».
گیکا معاون فرمانده ائتلاف بین‌المللی ضدداعش در امور برنامه ریزی راهبردی و اطلاعاتی است.
هلن کوپر و ادوارد ونگ، روزنامه‌نگاران «نیویورک‌تایمز»، در رابطه با اصرار آمریکا بر «تهدید» ایران می‌نویسند [۲]:
«مقام‌های اطلاعاتی و نظامی در اروپا و ایالات متحده در سال گذشته گفته اند که خصمانه‌ترین و تهاجمی‌ترین حرکت‌ها از تهران سرچشمه نگرفته بلکه از واشنگتن سرچشمه گرفته ــ جایی که جان بولتون در حال سیخونک‌کردن ترامپ برای به گوشه راندن ایران است».
حتی یک مقام آمریکایی به نیویورک‌تایمز گفنه است که اطلاعات جدید درباره تهدید فزاینده ایران «چیز کوچکی» بود و نمی‌توانست دلیل خوبی برای طرح نظامی سفارشی بولتون باشد. او همچنین گفته که «هدف کارزار یک ساله دولت ترامپ در راستای تحریم‌های اقتصادی برای کشاندن ایران به درگیری مسلحانه با ایالات متحده بود.»
ترامپ هفته گذشته درباره مشاور عالی امنیت ملی‌اش گفته است:
«او دیدگاه‌های محکمی درباره‌ی مسائل دارد که خوب است. در واقع من جان را نرم می‌کنم که خیلی محشر است. من کسی هستم که او را نرم می‌کنم. اوکی هم هست. من آدم‌های مختلفی در اطرافم دارد. جان بولتون را دارم و همینطور دیگرانی که کمی از او نرم‌تر هستند. من از جان خوشم می‌آید.»
به نوشته کرت میلز اما حمایت ترامپ از بولتون «گمانه‌زنی در پایتخت آمریکا و دیگر پایتخت‌ها بر سر اینکه بین ترامپ و بولتون اختلاف افتاده» کاهش نداده است. بسیاری به گفته او بر این باورند که بولتون هدایت درگیری‌های آمریکا در صحنه جهانی، به ویژه با ایران را در دست گرفته است.
همزمان یک مقام آمریکایی دیگر از «دعوای همیشگی» بین بولتون و پومپئو، وزیر خارجه خبر داده است.
بولتون، در حال سقوط از اسب رم‌کرده ایران‌هراسی؟
در آمریکا همه بولتون را مسئول اصلی افزایش‌یافتن تنش‌ها با ایران به شدت کنونی آن می‌دانند.
هرچند بسیاری دیگر نیز معتقدند که ترامپ نقش پلیس خوب را ایفا می‌کند و بولتون نقش پلیس بد. شبکه خبری سی‌ان‌ان چندی پیش همین موضوع را تیتر یک گزارش کرد.
در میان کسانی که به تئوری اول باور بیشتری دارند، می‌توان تمام دموکرات‌ها و رسانه‌های لیبرال آمریکایی را محسوب کرد. برنی سندرز، نامزد دموکرات‌ها در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری هم گفته بود که «باید جلوی ترامپ و بولتون» را گرفت.
به عقیده سندرز، جان بولتون شیفته جنگ‌هایی است که «بی‌پایان» هستند. شبکه «سی‌ان‌ان» او را «زمزمه‌گر جنگ زیر گوش ترامپ» توصیف می‌کند. نیویورک‌تایمز نیز پادکستی با این عنوان منتشر کرده: «طرح بولتون برای ایران». لوس‌انجلس‌تایمز هم تیتر زده است: «این جهانِ بولتون است، ترامپ فقط دارد در آن زندگی می‌کند.»[۳]
بولتون در دوران جورج دبلیو بوش، رئیس‌جمهوری آمریکا که «جنگ علیه ترور» را آغاز کرد، به دنبال جنگ با ایران بود.
او در سال ۲۰۰۰ به کارزار انتخاباتی بوش پیوست، مشاور وزیر در امور عدم توسعه تسلیحات اتمی و سپس فرستاده آمریکا به سازمان ملل بود اما پس از فاجعه جنگ عراق، همراه بخش دیگری از جنگ‌طلبان از کاخ سفید بیرون رانده شد. بولتون پس از اخراج گفت:
«فکر می‌کنم سیاست برای مدتی در راستای نادرستی افتاد».
بولتون ناراحت بود که چرا واشنگتن موضعی مذاکره‌جویانه با ایران و کره شمالی اتخاذ کرده است.
او حتی مخالف فشارآوردن واشنگتن بر پرویز مشرف، نظامی کودتاگر برای برگزاری انتخابات در پاکستان بود و می‌گفت شاید دیکتاتور ببازد و اسلام‌گرایی قدرت بگیرد. و البته چند سال پیش خواهان بمباران تهران شده بود.[۴]
با این حال شبکه خبری «ان‌بی‌سی» آمریکا چهارشنبه ۱۵ مه تفسیر دیگری از کارزار اخیر بولتون برای ارعاب تهران منتشر کرده است [۵]:
«به جای آنکه ایران به دام بولتون بیفتد، این بولتون است که دارد مستقیم داخل دام ایران می‌رود. ایران به خاطر نمایش‌‌ها و تهدیدهای بولتون عقب نکشیده، زیرا بولتون در واقع دقیقاً در حال ایفای همان نقشی است که تهران از او می‌خواست بازی کند».
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه بارها گفته است که تیم ب (بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل و بولتون) مسئول اصلی افزایش تنش‌های واشنگتن و تهران هستند.
به گفته ان‌بی‌سی نیوز، تهران نیز بر اختلاف بین بولتون و ترامپ حساب باز کرده است.
تاکنون همیشه پس از اخراج یا کناره‌گیری تمام افراد جداشده از کاخ سفید ترامپ ابتدا یک شایعه پخش می‌شد و سپس آن شایعه تحقق می‌یافت. جیمز متیس، وزیر دفاع و رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه در میان ۵۰ مقام ارشدی هستند که تا کنون از دولت ترامپ بیرون رفته‌اند یا اخراج شده‌اند.
به گزارش نیویورک‌تایمز، بولتون در اخراج پنج‌تن از این ۵۰ تن که همگی از مقام‌های امنیتی بودند، نقش داشت. اما آیا نوبت خود او فرا رسیده است؟
با این حال، شاید این شایعه ایران را به ارتکاب اشتباه محاسباتی و وقوع جنگ نیز ترغیب کند. روز گذشته سخنرانی علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی در نزد سران این نظام از افزایش عقلانیت در بین سران حکومت ایران خبر نمی‌داد.
او با تکرار حرف‌های همیشگی گفت که جمهوری اسلامی مذاکره نخواهد کرد و به برنامه موشکی ادامه خواهد داد و در عین حال جنگ نخواهد شد چون «نه ما دنبال جنگ هستیم، نه آنها؛ که می‌دانند که به نفعشان نیست. این برخورد، برخورد اراده‌ها است و اراده‌ی ما قوی‌تر است.»
FacebookTwitterBalatarinFlipboardPrint
منابع:
زمانه
[۱] نشنال اینترست
[۲] نیویورک تایمز
[۳] لس انجلس تایمز
[۴] نیویورک تایمز
[۵] ان بی سی نیوز
منبع:زمانه
حقیقت مانا
